Bảo hiểm xã hội là sự bù đắp một phần thu nhập dành cho người lao động khi người lao động bị ốm đau, thai sản hay bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao đọng hoặc chết. Trong đó, chế độ chế độ bảo hiểm xã hội một lần do mắc bệnh nặng là một trong những quyền lợi mà người tham gia BHXH được hưởng. Bài viết dưới đây CÔNG TY TNHH TƯ VẤN VÀ QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP AN PHÁT LAW sẽ cung cấp những thông tin liên quan đến việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần do mắc bệnh nặng.

Cơ sở pháp lý

• Luật Bảo hiểm xã hội 2014;
• Thông tư 56/2017/TT-BYT quy định chi tiết thi hành luật bảo hiểm xã hội và luật an toàn vệ sinh lao động thuộc lĩnh vực y tế, sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 18/2022/TT-BYT.
• Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc, sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH.
• Quyết định số 166/QĐ-BHXH ngày 31 tháng 01 năm 2019 ban hành quy trình giải quyết hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm tự nguyện, được sửa đổi bổ sung tại từng thời điểm.

Trường hợp mắc bệnh nặng được hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Theo Thông tư số 18/2022/TT-BYT, từ ngày 15/2/2023, một số trường hợp mắc bệnh nặng được hưởng bảo hiểm xã hội một lần, được chia ra làm 2 trường hợp:

• Trường hợp thứ nhất là những người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS.

Hồ sơ bao gồm bản chính hoặc bản sao hợp lệ giấy ra viện hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện bị bệnh nêu trên. Hồ sơ áp dụng đối với trường hợp này đã được tinh giản rất nhiều căn cứ theo thông tư 18/2022/TT-BYT của Bộ Y tế có hiệu lực từ ngày 15/2. Theo quy định mới, nhóm lao động mắc các loại bệnh như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS… là được giải quyết cho hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Quy định này bỏ điều kiện kèm theo là “không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn” như trước đây. Điều này tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động mắc bệnh nặng được hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

• Trường hợp thứ hai là trường hợp mắc những bệnh khác.

Hồ sơ là biên bản giám định y khoa phải kết luận rõ các nội dung mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.

Lưu ý: Khi mắc các loại bệnh này, những người đó không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn mới được hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Thủ tục giám định mức suy giảm khả năng lao động đối với trường hợp bệnh khác

Nếu người bệnh không  thuộc trường hợp mắc những bệnh được liệt kê mà sức khỏe đã yếu thì thực hiện thủ tục giám định mức suy giảm khả năng lao động như sau:

Theo Khoản 6 Điều 5 Thông tư 56/2017/TT-BYT thì hồ sơ giám định bao gồm:

• Giấy đề nghị khám giám định theo mẫu quy định tại Phụ lục 2 kèm theo Thông tư 56/2017/TT-BYT.
• Bản chính hoặc bản sao hợp lệ của các giấy tờ khám, điều trị bệnh, tật sau đây:

• Tóm tắt hồ sơ bệnh án (Bệnh án sản khoa hoặc bệnh khác)
• Giấy xác nhận khuyết tật
• Giấy ra viện
• Sổ khám bệnh
• Bản sao Hồ sơ bệnh nghề nghiệp
• Biên bản giám định bệnh nghề nghiệp
• Tai nạn lao động đối với người đã được khám giám định bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động;

Từ ngày 15/02/2023, ngoài các giấy tờ kể trên, người lao động còn có thể sử dụng bản chính hoặc bản sao của các giấy tờ khác:

• Phiếu khám bệnh
• Phiếu kết quả cận lâm sàng
• Đơn thuốc của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh

• Một trong các giấy tờ có ảnh sau đây: Chứng minh nhân dân; Căn cước công dân; Hộ chiếu còn hiệu lực. Trường hợp không có các giấy tờ nêu trên thì phải có Giấy xác nhận của Công an cấp xã có dán ảnh, đóng giáp lai trên ảnh và được cấp trong thời gian không quá 03 tháng tính đến thời điểm đề nghị khám giám định.

Hồ sơ rút bảo hiểm xã hội một lần là thủ tục quan trọng người hưởng chế độ cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết khi được nộp tại Hội đồng giám định y khoa tỉnh.

Thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Hồ sơ đề nghị nhận BHXH 1 lần sẽ có sự khác nhau giữa người lao động Việt Nam và người lao động nước ngoài.

Đối với người lao động là người Việt Nam

• Sổ bảo hiểm xã hội
• Bản chính Đơn đề nghị (Mẫu số 14-HSB)
• Đối với người ra nước ngoài định cư: nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ:
• Hộ chiếu do nước ngoài cấp
• Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài
• Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
• Đối với người bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng: nộp thêm bản chính trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.
• Nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng bản chính Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên của Hội đồng giám định y khoa thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.
• Đối với người thanh toán phí giám định y khoa: nộp thêm bản chính hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm theo bản chính bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện giám định.
• Đối với sĩ quan, quân nhân, chiến sĩ quân đội: nộp thêm bản chính Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực (Mẫu số 04B-HBKV) (nếu có) mà sổ bảo hiểm xã hội không thể hiện đầy đủ thông tin làm căn cứ tính phụ cấp khu vực.

Đối với người lao động là người nước ngoài

• Bản chính Đơn đề nghị (Mẫu số 14-HSB)
• Nếu mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng: có thêm bản chính trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.
• Nếu mắc các bệnh khác: thay bằng bản chính Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên của Hội đồng giám định y khoa thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.
• Nếu thanh toán phí giám định y khoa: có thêm bản chính hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm theo bản chính bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện giám định.

Cách tính bảo hiểm xã hội một lần

Căn cứ Khoản 4, Điều 19, Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần được chi trả dựa trên thời gian người lao động tham gia bảo hiểm xã hội và mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Công thức tính mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần như sau:

Mức hưởng = (1,5 x Mức bình quân tiền lương x thời gian tham gia bảo hiểm xã hội trước năm 2014) + (2 x mức bình quân tiền lương x thời gian tham gia bảo hiểm xã hội từ năm 2014)

Lưu ý:

• Trường hợp chưa đóng đủ 1 năm thì mức hưởng bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương.
• Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội lẻ: từ 1-6 tháng tính ½ năm; từ 7-11 tháng tính 1 năm.
• Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện (Trừ trường hợp bị bệnh hiểm nghèo).

Tuy nhiên, mức bình quân tiền lương của người lao động sẽ phụ thuộc vào việc người lao động đang đóng bảo hiểm xã hội theo bậc hệ số nhà nước hay theo mức tiền lương của đơn vị sử dụng lao động tư nhân.

• Đối với người lao động đóng bảo hiểm xã hội theo hệ số nhà nước thì mức bình quân tiền lương theo khu vực nhà nước:

Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội (hệ số x mức lương cơ sở) của T năm cuối trước khi nghỉ việc /(Tx12 tháng)

• Đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.

Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội/Tổng số tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Như vậy với cách tính bảo hiểm xã hội một lần như đã chia sẻ ở trên người lao động có thể chủ động hơn trong việc tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu rút. Bên cạnh đó hiện nay NLĐ cũng có thể sử dụng hệ thống tính bảo hiểm xã hội một lần online để tính nhanh chóng và chính xác.

Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn về việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần do mắc bệnh nặng, tư vấn pháp luật lao động, soạn thảo hợp đồng lao động xin vui lòng liên hệ:

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN VÀ QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP AN PHÁT LAW

- Văn phòng tại Tp.Hà Nội: 14-15A, Tầng 7, Tòa nhà Charmvit, số 117 Trần Duy Hưng, P Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Tp. Hà Nội

- Văn phòng tại Tp.HCM:  Số 4/15 Đông Hưng Thuận 42, Phường Tân Hưng Thuận, Quận 12, Tp.Hồ Chí Minh

- Email: anphatlawer@gmail.com Hotline: 0902 761 326